Nhà cổ Phùng Hưng – Hành trình tìm về di sản Hội An xưa

Giữa những con phố cổ kính của Hội An, nhà cổ Phùng Hưng là một chứng nhân lịch sử  vẫn hiên ngang đứng đó như một bảo tàng sống về một thời vàng son. Sau hơn hai thế kỷ tồn tại, mỗi viên gạch, thanh gỗ nơi đây vẫn âm thầm kể về những thăng trầm của một thương cảng phồn thịnh thuở xưa. Để hiểu hơn về ngôi nhà cổ có kiến trúc độc đáo này – nơi quá khứ và hiện tại giao hòa trong từng hơi thở, hãy cùng Nami Stay khám phá trong bài viết dưới đây nhé!

Đôi nét về nhà cổ Phùng Hưng 

Địa chỉ nhà cổ Phùng Hưng ở đâu

Nhà cổ Phùng Hưng là một tác phẩm kiến ​​trúc được xây dựng từ thế kỷ 18, đến nay vẫn đang hiên ngang giữa phố cổ tại số 4 Nguyễn Thị Minh Khai, phường Hội An, Đà Nẵng. Được xây dựng từ năm 1780, ngôi nhà là minh chứng sống cho bàn tay khéo léo của các nghệ nhân xưa, với từng đường nét chạm khắc tinh tế vẫn còn nguyên cho đến ngày nay.

Vị trí đắc địa bên cạnh chùa Cầu biểu tượng tạo nên nhà cổ Phùng Hưng trở thành điểm đến không thể bỏ qua trong quá trình khám phá phố cổ. Từ những con phố đi bộ sôi động, khu chợ đêm sôi động hay trung tâm phố cổ thanh bình, du khách đều có thể dễ dàng tìm đến ngôi nhà cổ kính này.

Giờ mở cửa của nhà cổ Phùng Hưng

Từ sáng 8 giờ sáng đến 6 giờ chiều, nhà cổ Phùng Hưng luôn mở rộng cửa mời gọi lữ khách ghé thăm mỗi ngày, không kể ngày thường hay cuối tuần. Tuy nhiên, để thưởng thức trọn vẹn vẻ đẹp của công trình kiến trúc hàng trăm năm tuổi này, bạn nên ghé thăm vào khoảng 9 giờ sáng đến 3 giờ chiều.

Khi ấy, dưới ánh nắng trong trẻo của đất trời Hội An, du khách sẽ dễ dàng chiêm ngưỡng và cảm nhận được lối kiến ​​trúc đậm màu xứ Quảng hay chạm những món đồ cổ quý giá còn sót lại, tất cả như đưa ta vào cuốn sử thi về lại với văn hóa thuở xưa.

Giá vé tham quan tại nhà cổ Phùng Hưng 

Để khám phá vẻ đẹp của nhà cổ Phùng Hưng cùng hai ngôi nhà cổ nổi tiếng khác là Đức An và Quân Thắng – ba nhân chứng lịch lịch sử của phố cổ ngàn năm, du khách Việt Nam chỉ cần chi trả 80.000VNĐ, trong khi khách quốc tế là 120.000VNĐ. Với mức giá phải chăng này, du khách sẽ có cơ hội chìm đắm trong hành trình tìm về giá trị văn hóa dân tộc và lắng nghe những câu chuyện di sản xuyên suốt ba ngôi nhà cổ, tạo nên một trải nghiệm đáng nhớ.

Hành trình 240 năm lịch sử của nhà cổ Phùng Hưng

Được xây dựng vào khoảng năm 1780 bởi một thương nhân Việt Nam trong thời kỳ thương cảng Hội An đạt đến đỉnh cao thịnh vượng, ngôi nhà cổ Phùng Hưng là kết tinh linh hồn của một thời kỳ vàng son . Tên gọi ” Phùng Hưng” ẩn chứa ý nghĩa về sự hưng thịnh lâu dài, là ước vọng của gia chủ về sự phát đạt bền vững trong công việc kinh doanh.

Chủ nhân đầu tiên của công trình là một người buôn đa tài , từng hoạt động kinh doanh với hàng loạt mặt hàng đa dạng như quế, tiêu, muối, tơ lụa, gốm sứ và thủy tinh . Những loại hàng hóa này phản ánh rõ cho bức tranh thương mại sôi động của Hội An lúc bây giờ, khi nơi đây trở thành trung tâm giao thương quốc tế quan trọng bậc nhất của khu vực Đông Nam Á.

Qua hơn hai thế kỷ với bao thăng trầm của lịch sử, ngôi nhà cổ nhuốm màu thời gian vẫn kiên cường đứng vững nhờ sự kết hợp độc đáo giữa kỹ thuật xây dựng bằng gỗ quý và sự tận tình chăm sóc của tám thế hệ gia đình đã liên tiếp sinh sống và bảo tồn qua các đời. 

Vào ngày 29/6/1993, giá trị văn hóa và lịch sử đặc biệt của nhà cổ Phùng Hưng đã được khẳng định khi công trình được phong tặng danh hiệu Di tích Lịch sử – Văn hóa cấp Quốc gia, trở thành một trong những viên ngọc quý trong kho tàng di sản văn hóa Việt Nam.

Khám phá nhà cổ Phùng Hưng Hội An với lối kiến trúc độc đáo

Tổng thể kiến trúc của Nhà cổ Phùng Hưng

Nhà cổ Phùng Hưng là một bức tranh kiến trúc đặc sắc, nơi hòa quyện tinh hoa của ba nền văn hóa Á Đông nổi bật. Dù mang dáng vẻ của kiến trúc Trung Hoa đầu thế kỷ XIX, song ẩn bên trong là sự giao thoa tuyệt mỹ giữa văn hóa Trung Quốc, Việt Nam và Nhật Bản. Được kiến tạo từ những loại gỗ quý, ngôi nhà vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên bản sau hơn hai thế kỷ đứng giữa phố Hội đầy thăng trầm.

Ngôi nhà được xây dựng theo kiểu kiến trúc nhà ống với mặt tiền thoáng rộng vừa thuận tiện cho hoạt động buôn bán vừa thể hiện ước vọng phát tài của chủ nhân xưa. Hai tầng nhà nối liền theo hướng Tây Bắc, được che chở bởi bốn mái ngói cổ kính, cùng với chất liệu gỗ lim chủ đạo đã tạo nên một không gian vừa ấm áp vừa bền vững.

Điểm nhấn độc đáo của công trình, mang tính biểu tượng không thể bỏ qua chính là hai “mắt cửa” (Thần Môn) được bố trí trang trọng phía trên cửa chính. Đây không chỉ là một dấu ấn kiến trúc đặc trưng tại Hội An mà còn có vai trò kép quan trọng: về mặt thẩm mỹ, chúng đóng vai trò trang trí tinh xảo, còn về mặt tâm linh, chúng được coi là “vật canh giữ thiêng liêng”, ngăn chặn những điều xấu muốn xâm phạm, bảo vệ sự bình an và thịnh vượng cho gia chủ qua các thế hệ.

Kiến trúc bên trong của Nhà cổ Phùng Hưng

Vào bên trong, du khách sẽ càng cảm nhận rõ nét hơn sự giao thoa của nhiều nền văn hóa được vận dụng khéo léo trong từng thiết kế. Không gian của ngôi nhà được chia thành 2 tầng là tầng trệt và tầng hai, tất cả đều mang những dấu ấn riêng biệt, vừa phản ánh đời sống sinh hoạt, vừa thể hiện giá trị tinh thần sâu sắc của người Hội An xưa.  

• Kiến trúc tầng trệt của nhà cổ

Trước đây, tầng trệt của ngôi nhà cổ Phùng Hưng là không gian sầm uất dành riêng cho việc kinh doanh và trưng bày hàng hóa của gia chủ. Ngày nay, khu vực này đã được chuyển đổi thành một bảo tàng sống động, phục vụ hai mục đích quan trọng là lưu giữ, trưng bày những hiện vật quý giá và tiếp đón, hướng dẫn du khách tham quan.

Trung tâm căn phòng là một bộ bàn ghế được chế tác từ gỗ quý, xung quanh là những bức tường vàng điểm tô bởi những họa tiết chạm trổ tinh xảo, tất cả đều là sản phẩm tài hoa, mang đậm hơi thở thủ công truyền thống của các nghệ nhân làng mộc Kim Bồng Hội An.

Đến giữa ngôi nhà, du khách sẽ ngay lập tức bắt gặp một bức hoành phi với bốn chữ Hán uy nghiêm: “Thế Đức Lưu Quang” treo trang trọng trên cửa, mang hàm nghĩa thiêng liêng: “Đức hạnh tổ tiên lưu truyền, tỏa sáng muôn đời” như một lời khấn cầu, tri ân sâu sắc mà người xưa gửi gắm vào linh hồn công trình. Toàn bộ kiến trúc được nâng đỡ bởi 80 cột gỗ lim quý giá, mỗi cột đều được đặt trên chân đá  minh chứng cho sự tinh tế trong lối nghệ thuật kiến trúc cổ xưa.

Tiến sâu hơn vào bên trong, du khách sẽ có cơ hội đắm mình trong không gian phòng khách với thiết kế thông tầng độc đáo, nơi ánh mắt có thể vươn cao đến tận mái nhà. Tầng hai được ôm ấp bởi lan can tinh xảo, điểm nhấn là mái Tứ Hải đặc trưng của kiến trúc Nhật Bản, vươn cao và xòe rộng về bốn phương, tạo nên một không gian thoáng đãng.

Cuối cùng, du khách sẽ đến với gian trong cùng trong ngôi nhà là nơi ở thân mật, riêng tư của gia đình, được thiết kế để đảm bảo sự yên tĩnh và ấm cúng và có một cầu thang dẫn lên tầng hai, tạo thành điểm kết nối thông thoáng giữa hai không gian sinh hoạt.

• Kiến trúc tầng 2 của nhà cổ

Tại tầng thứ hai của ngôi nhà cổ Phùng Hưng, du khách sẽ bước vào không gian tâm linh với bàn thờ tổ tiên kết hợp với Thiên Hậu Thánh Mẫu – một vị thần bảo hộ trong tín ngưỡng Trung Hoa, thể hiện sự giao thoa tôn giáo sâu sắc trong đời sống cộng đồng Hội An ngày trước.

Nhìn xuống mặt sàn gỗ cổ kính, bạn sẽ bắt gặp một ô cửa vuông đặc biệt, được người dân địa phương gọi là “cửa sập”, có tác dụng kết nối thông suốt giữa tầng hai và tầng trệt của ngôi nhà. Nhìn lên trên cao, bạn sẽ được chiêm ngưỡng bộ mái ngói âm dương với những hình cá chép chạm khắc tinh xảo vừa mang ý nghĩa cầu may, vừa khéo léo điều hòa không khí theo mùa. Ngoài ra, xung quanh khu vực tầng hai là các hành lang rộng rãi được xây dựng hoàn toàn từ gỗ quý, tạo thành một khu vực đi lại thông thoáng, kết nối liền mạch giữa các không gian.

Giá trị di sản đặc biệt của nhà cổ Phùng Hưng

• Bảo Tàng Sống Giữa Lòng Phố Cổ

Phải nói rằng, nhà cổ Phùng Hưng thực sự là một “bảo tàng sống” giữa lòng phố Hội, nơi thời gian dường như ngưng lại để lưu giữ những kỷ vật quý báu theo thời gian. Khác biệt với các bảo tàng thông thường, nơi du khách chỉ có thể ngắm nhìn các cổ vật sau tủ kính thì đến với ngôi nhà này bạn sẽ được chạm tay vào lịch sử qua những hiện vật còn nguyên vẹn sau hàng thế kỷ.

• Kho Tàng Hiện Vật Quý

Dạo từng bước chân trong ngôi nhà, bạn đều có thể bắt gặp những món đồ cổ kính đã nhuốm màu thời gian. Từ chiếc sập gụ to lớn với những đường vân gỗ tự nhiên kể câu chuyện về tầng lớp thương gia giàu có ngày xưa, đến những bức hoành phi, những câu đối bằng gỗ quý với nét chữ Hán đẹp mắt hay đơn giản là bộ ấm chén cổ với họa tiết men xanh đặc trưng, tất cả tạo nên kho tàng hiện vật quý báu giữa chốn nhà cổ trăm năm.

• Giao Điểm Văn Hóa Đa Dân Tộc

Vượt xa giá trị của một điểm mua bán thông thường, nhà cổ Phùng Hưng là tác phẩm nghệ thuật kể về câu chuyện giao thoa văn hóa độc đáo của phố Hội. Trong từng đường nét kiến trúc, ta có thể cảm nhận được sự hòa quyện tự nhiên, tinh tế giữa ba nền văn hóa Việt – Trung – Nhật, như một bản giao hưởng của tình hữu nghị và giao thương quốc tế.

Công trình này là minh chứng sống động cho tinh thần cởi mở và khả năng tiếp thu văn hóa phi thường của người Việt, đồng thời khắc họa sinh động sức hút mãnh liệt của vùng đất Hội An trong mắt thương nhân bốn phương.

• Kỷ Niệm Trận Lũ Lịch Sử 1964

Một trong những câu chuyện to lớn nhất về nhà cổ Phùng Hưng chính là vai trò đặc biệt của nó trong trận lũ lụt lịch sử tại Hội An năm 1964. Khi nước lũ dâng cao ngập gần hết tầng trệt, gần 100 người dân nơi đây đã tìm đến nhà Phùng Hưng như nơi trú ẩn cuối cùng. Trong suốt ba ngày đêm kinh hoàng ấy, ngôi nhà Phùng Hưng vẫn đứng vững như một pháo đài giữa dòng nước cuồn cuộn ôm lấy những người con đất Quảng kiên cường.

Trải qua hơn hai thế kỷ tồn tại, nhà cổ Phùng Hưng không chỉ là chứng nhân của thời kỳ thương cảng Hội An thịnh vượng dưới thời chúa Nguyễn, mà còn là kiệt tác kiến trúc nơi ba nền văn hóa Việt – Trung – Nhật hòa quyện tinh tế. Vì vậy, khi có dịp ghé thăm phố Hội, xin đừng bỏ lỡ cơ hội đặt chân đến ngôi nhà cổ kính này, để cảm nhận hơi thở của lịch sử, chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc độc đáo, và lắng nghe những câu chuyện thú vị về một thời vàng son của thương cảng sầm uất bậc nhất Đông Nam Á.