Di tích đình cổ Hải Châu – Di tích lâu đời bậc nhất Đà Nẵng
Di tích đình cổ Hải Châu là một công trình kiến trúc cổ kính và là minh chứng cho bề dày lịch sử và văn hóa của thành phố Đà Nẵng. Được xây dựng từ đầu thế kỷ 19, đình làng Hải Châu đã trải qua nhiều thăng trầm nhưng vẫn giữ nguyên giá trị tâm linh và nghệ thuật kiến trúc truyền thống. Hãy cùng Namistay tìm hiểu những điều đặc biệt về di tích lịch sử này!
Di tích đình cổ Hải Châu – Ngôi đình cổ kính tại Đà Nẵng
Di tích đình cổ Hải Châu nằm ngay trung tâm thành phố Đà Nẵng, tọa lạc tại hẻm 48 Phan Châu Trinh, quận Hải Châu. Đây là một trong những di tích lịch sử lâu đời nhất của thành phố, mang đậm dấu ấn văn hóa và tâm linh. Theo gia phả tộc Nguyễn Văn, các bậc tiền bối khai khẩn làng Hải Châu có nguồn gốc từ Thanh Hóa, theo chân vua Lê Thánh Tông khai phá đất đai vào cuối thế kỷ 15, sau đó định cư tại vùng đất này.
Lịch sử hình thành đình cổ Hải Châu
Di tích đình cổ Hải Châu có lịch sử hình thành và phát triển gắn liền với quá trình khai hoang, mở đất của những cư dân đầu tiên tại Đà Nẵng. Theo gia phả tộc Nguyễn Văn, các bậc tiền nhân của làng có nguồn gốc từ Thanh Hóa, theo chân vua Lê Thánh Tông vào miền Trung lập nghiệp vào cuối thế kỷ 15. Họ định cư, khai phá đất đai và hình thành nên làng Hải Châu, một trong những cộng đồng dân cư đầu tiên tại vùng đất này.
Đến năm Gia Long thứ 5 (1804), các hương chức làng Hải Châu đã đệ trình lên triều đình xin phép xây dựng đình làng để thờ Thành Hoàng và tưởng nhớ các bậc Tiền hiền, Hậu hiền có công khai phá vùng đất này. Tuy nhiên, vào năm 1858, khi thực dân Pháp nổ súng xâm lược Đà Nẵng, đình làng bị tàn phá nghiêm trọng. Hai năm sau, người dân địa phương dựng lại ngôi đình tại khu vực nay là Đại học Kỹ thuật Y Dược Đà Nẵng.
Năm 1903, thực dân Pháp tiếp quản đình cổ Hải Châu và sử dụng làm cơ sở điều trị bệnh nhân trong đại dịch đậu mùa. Một năm sau, đình được trao trả lại cho dân làng, nhưng do quan niệm về sự ô uế, người dân đã làm đơn thỉnh nguyện lên vua Thành Thái, xin di dời và xây dựng lại đình ở vị trí hiện tại tại hẻm 48 Phan Châu Trinh, quận Hải Châu. Từ đó đến nay, đình làng Hải Châu vẫn là nơi thờ tự, tín ngưỡng quan trọng của người dân địa phương, đồng thời trở thành một trong những di tích lịch sử tiêu biểu của Đà Nẵng.
Kiến trúc độc đáo của ngôi đình cổ nhất Đà Nẵng
Đình cổ Hải Châu có diện tích 144m², được chia thành ba gian chính gồm mái hiên, hậu bái và hậu tẩm. Kiến trúc đình vẫn giữ được những nét đặc trưng của phong cách truyền thống, với không gian trang nghiêm và hài hòa. Toàn bộ khu di tích được sắp xếp theo trục Bắc – Nam, tạo nên bố cục cân đối và hợp phong thủy. Khu vực di tích bao gồm:
- Khu vực chính điện: Đây là trung tâm của đình, nơi đặt bàn thờ Thành Hoàng và các vị Tiền hiền, Hậu hiền. Chính điện được thiết kế với hệ thống cột gỗ vững chắc, mái đình lợp ngói âm dương, tạo nên vẻ đẹp cổ kính, trang nghiêm.
- Nhà thờ Tiền hiền và Miếu Bà: Được bố trí về phía Đông của đình, là nơi thờ cúng những người có công khai phá làng Hải Châu.
- Nhà thờ 43 chư phái tộc: Nằm phía Tây, đây là nơi thờ tự của các dòng họ lớn tại làng Hải Châu, thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó của cộng đồng.
- Cổng tam quan và hồ sen: Cổng đình được xây theo lối cổ kính, dẫn vào không gian yên bình với hồ sen và non bộ hình chữ nhật phía trước.
Hệ thống cột kèo của đình làng được làm từ gỗ quý, với các chi tiết chạm trổ tinh xảo, mang đậm nét nghệ thuật dân gian. Phần hậu tẩm sử dụng kết cấu khung gỗ kết hợp với các hoa văn trang trí truyền thống. Đặc biệt, trên các bộ vì kèo có chạm hình tứ linh (Long – Lân – Quy – Phụng), thể hiện sự tôn nghiêm và tín ngưỡng của người dân.
Phía trước đình có hồ sen và non bộ hình chữ nhật, tạo nên một cảnh quan thơ mộng và thanh tịnh. Mái đình được lợp ngói âm dương, mang đậm phong cách kiến trúc cổ Việt Nam.
Những giá trị văn hóa lịch sử của di tích đình làng Hải Châu
Dù đã trải qua nhiều lần trùng tu, đình làng Hải Châu vẫn giữ được vẻ đẹp cổ kính và những nét đặc trưng vốn có. Bên trong đình hiện vẫn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị lịch sử, gồm:
- Quả chuông đồng cao 1,3m, có niên đại hàng trăm năm.
- 10 tấm liễn sơn son thếp vàng, mang nội dung ca ngợi công đức tổ tiên.
- 3 tấm bia ký bằng đá cẩm thạch, ghi chép lại lịch sử của đình.
- 6 bức hoành phi khắc chữ Hán, thể hiện giá trị văn hóa tâm linh của người dân địa phương.
Ngày 12/7/2001, đình cổ Hải Châu được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia, trở thành niềm tự hào của người dân Đà Nẵng và là một địa điểm không thể bỏ qua đối với du khách yêu thích tìm hiểu văn hóa, lịch sử.
Lễ hội đình cổ Hải Châu
Lễ hội đình cổ Hải Châu được tổ chức hàng năm vào dịp giỗ Tổ Hùng Vương. Từ năm 2009, lễ hội được nâng cấp với quy mô lớn hơn, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia. Đây không chỉ là dịp tưởng nhớ tổ tiên mà còn là cơ hội để cộng đồng gắn kết, gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống. Các nghi thức quan trọng trong lễ hội bao gồm lễ tế, rước sắc phong và các hoạt động nghệ thuật dân gian đặc sắc.
Trải nghiệm du lịch tại đình cổ Hải Châu
Không chỉ là một di tích lịch sử, đình cổ Hải Châu còn là điểm đến lý tưởng cho du khách muốn khám phá nét đẹp văn hóa truyền thống giữa lòng thành phố hiện đại. Khi đến đây, bạn sẽ có cơ hội:
- Tìm hiểu về lịch sử hình thành và phát triển của ngôi đình cổ kính nhất Đà Nẵng.
- Chiêm ngưỡng kiến trúc đình làng truyền thống với những đường nét tinh xảo.
- Tham gia các lễ hội và nghi thức văn hóa đặc trưng của địa phương.
- Tận hưởng không gian xanh mát, yên bình và chụp ảnh lưu niệm.
Những lưu ý khi tham quan di tích đình cổ Hải Châu
Khi ghé thăm đình cổ Hải Châu, du khách cần lưu ý một số điều sau để đảm bảo có trải nghiệm trọn vẹn và tôn trọng giá trị văn hóa của di tích:
- Trang phục phù hợp: Vì đây là nơi mang tính tâm linh và tín ngưỡng, du khách nên mặc trang phục lịch sự, tránh các loại quần áo quá ngắn hoặc hở hang.
- Giữ gìn vệ sinh chung: Không xả rác bừa bãi, hạn chế ăn uống trong khu vực di tích để giữ gìn không gian sạch đẹp.
- Tôn trọng không gian tâm linh: Khi vào đình, du khách nên đi nhẹ, nói khẽ, không chạm vào các hiện vật cổ, tránh làm ảnh hưởng đến cảnh quan chung.
- Tuân thủ quy định của ban quản lý: Nếu tham gia các nghi lễ hay sự kiện truyền thống, hãy tuân thủ hướng dẫn của ban tổ chức để không làm gián đoạn các hoạt động trang trọng.
- Thời gian tham quan: Nên tìm hiểu trước về thời gian mở cửa của đình để có lịch trình hợp lý, tránh đến vào những thời điểm không phù hợp.
Di tích đình cổ Hải Châu không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị lịch sử mà còn là điểm đến tâm linh quan trọng của người dân địa phương. Nếu bạn yêu thích khám phá văn hóa và mong muốn tìm về những không gian cổ kính giữa lòng Đà Nẵng sôi động, hãy ghé thăm đình làng Hải Châu để cảm nhận vẻ đẹp trầm mặc, linh thiêng của nơi đây.