Hành trình 500 năm tuổi của làng nghề bánh tráng Túy Loan

Bánh tráng là món ăn quen thuộc trong bữa cơm gia đình, trong những buổi tụ họp bạn bè hay trong từng gói quà quê gửi đi xa. Bạn có bao giờ tự hỏi những chiếc bánh dẻo thơm ấy được làm ra từ đâu chưa? Tại Đà Nẵng, có một ngôi làng nghề Túy Loan với hơn 500 tuổi vẫn đang gắn bó với một món đặc sản gọi là bánh tráng. Người dân ở đây làm bánh hoàn toàn thủ công, từ khâu chọn gạo ngon, phơi dưới nắng vàng để giữ nguyên hương vị truyền thống bao đời.

Hãy cùng Nami Stay ghé thăm ngay làng nghề bánh tráng Túy Loan để khám phá hương vị truyền thống và câu chuyện ẩm thực hơn nửa thiên niên kỷ này nhé!

Đôi nét về làng nghề bánh tráng Túy Loan

Vị trí làng nghề

• Địa chỉ: xã Hòa Phong, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng

Ngôi làng này nằm cách trung tâm Đà Nẵng khoảng 14 km về phía Tây Nam. Đây là một trong những làng nghề truyền thống hiếm hoi còn tồn tại hơn nửa thiên niên kỷ. Dòng sông hiền hòa ôm lấy ngôi làng cổ thuộc xã Hòa Phong, mang đến khung cảnh yên bình và thơ mộng. Người dân nơi đây gìn giữ nhiều món ăn đặc sắc của xứ Quảng, trong đó nổi bật là mì Quảng.

Giải mã nguồn gốc làng nghề bánh tráng Túy Loan

Với những ai yêu thích tìm hiểu văn hóa và lịch sử, làng nghề bánh tráng Túy Loan chắc chắn là điểm dừng chân đáng có trong hành trình khám phá Đà Nẵng. Tên gọi đặc biệt này bắt nguồn từ một truyền thuyết xưa kể rằng có một con chim lớn sau khi uống rượu đã bay đến vùng đất này tìm nơi cư ngụ. 

Người dân nơi đây cũng có lập làng để thờ phụng tổ tiên và gìn giữ nét văn hóa truyền thống. Đình làng nghề Túy Loan nay đã được công nhận là Di tích Lịch sử cấp Quốc gia giàu giá trị nghiên cứu và tham quan. Công trình này xây dựng vào thời Thành Thái năm 1889 với diện tích 110 mét vuông trên khuôn viên rộng rãi, thoáng đãng. Đình nằm gần các tuyến đường chính và được bao phủ bởi những tán cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi tạo nên một không gian vừa hùng vĩ vừa trầm mặc.

Bên trong đình lưu giữ văn bia do Tâm Nguyên Khuê từng là một vị quan ở huyện Thanh Trì ghi lại lịch sử lập làng. Theo văn bia, vào năm 1470 niên hiệu Hồng Đức, có năm vị tiền hiền thuộc các họ Đặng, Lâm, Nguyễn, Trần và Lê đã theo lệnh vua Lê Thánh Tông vào Nam khai hoang. Khi họ đến vùng đất này đã quyết định dừng chân lập nghiệp và phát triển.

Hướng dẫn đường di chuyển đến làng nghề Túy Loan

Làng cách trung tâm Đà Nẵng khoảng 15 km nên du khách có thể dễ dàng tự tìm đường đến đây. Bạn chỉ cần tải sẵn bản đồ Google Maps, xác định vị trí hiện tại và nhập từ khóa “làng nghề bánh tráng Túy Loan” là đã có hướng dẫn cụ thể. Ngôi làng có diện tích không lớn, đường đi lại rộng vì thế mà việc tìm đúng địa điểm khá đơn giản.

Nếu bạn muốn đi theo lộ trình ngắn và thuận tiện có thể bắt đầu từ cầu Rồng, rẽ trái vào đường 2 Tháng 9, tiếp tục chạy thẳng đến đường Cách Mạng Tháng 8/Quốc lộ 14B, băng qua cầu vượt Hòa Cầm, đi tiếp qua cao tốc Đà Nẵng rồi đến Quảng Xương rồi rẽ vào đường 604 tại Hòa Phong. Khi bạn tới xã Hòa Phong thì có thể hỏi thêm người dân địa phương và chắc chắn sẽ nhận được sự chỉ dẫn nhiệt tình để vào làng nghề bánh tráng Túy Loan.

Khám phá món bánh tráng đặc sản của làng nghề Túy Loan

Điều gì làm cho làng nghề Túy Loan đặc biệt

Từ bao đời nay, làng Túy Loan không chỉ nổi tiếng với mì Quảng mà còn gắn liền với nghề truyền thống. Hiện tại, trong làng vẫn còn hơn 5 lò bánh hoạt động, tiêu biểu như lò Ba Tỉnh với hơn 40 năm giữ nghề. Đối với người dân nơi đây, bánh tráng không đơn thuần là nguồn sinh kế mà còn mang giá trị văn hóa sâu sắc. Đây là món ăn không thể thiếu trong những dịp trọng đại như giỗ chạp, cúng tổ tiên hay Tết Nguyên đán.

Người dân địa phương tin rằng, chiếc bánh tráng giòn làm từ bột gạo chính là tinh hoa của đất trời, mang đậm bản sắc quê hương. Bởi vậy, đi đến đâu, họ cũng tự hào giới thiệu đặc sản này với bạn bè và du khách như một cách gìn giữ và lan tỏa niềm trân quý dành cho truyền thống của mình.

Quy trình làm bánh:

Đặc sản Túy Loan tuy mộc mạc nhưng để ra lò một chiếc bánh ngon đúng chuẩn, người thợ phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ qua 3 bước như sau

• Chọn nguyên liệu: Gạo làm bánh là giống gạo truyền thống 13/2 và được trộn với mè trắng theo tỷ lệ 5 kg gạo – 12 lon mè. Gạo được ngâm 1 – 2 ngày cho mềm rồi xay nhuyễn, lọc kỹ để bột mịn, không lẫn tạp chất. Gia vị như gừng, tỏi, ớt, nước mắm được chuẩn bị sẵn.

• Tráng và sấy bánh: Bột gạo trộn gia vị được tráng mỏng thành từng lớp, thường là 2 lớp để bánh dày và dai hơn. Làng nghề bánh tráng Túy Loan khác với nhiều nơi ở chỗ bánh sẽ không phơi nắng mà sấy trên bếp than hồng. Thời gian bánh được làm khô là khoảng 3 lần để đạt độ khô giòn và bảo quản lâu.
• Hoàn thiện: Bánh sấy xong được gỡ nhẹ nhàng để không cong vênh, sau đó xếp thành từng xấp khoảng 10 cái dằn phẳng và mang vào bảo quản cẩn thận.

Các loại bánh tráng của làng nghề Túy Loan

Món này có nhiều loại đa dạng nhờ người dân làng vừa khéo tay lại biết kết hợp sáng tạo để phù hợp với nhiều nhu cầu về ẩm thực hơn. Và tất nhiên là mỗi loại lại mang một hương vị và cách thưởng thức riêng. Một số loại bánh có thể kể đến như:

• Bánh tráng mè là loại bánh được tráng kèm một lớp mè rang vàng óng trên bề mặt, tạo mùi thơm bùi quyện với vị gạo
• Bánh tráng không mè giữ trọn hương vị thuần khiết của gạo truyền thống, thích hợp cho những ai ưa vị nhẹ nhàng
• Bánh tráng nướng được chế biến trên bếp than hồng, cho lớp bánh giòn rụm và thơm lừng khi thưởng thức
• Bánh tráng cuốn mềm dẻo, thường dùng để cuốn nem, thịt, rau hoặc nhiều loại nhân khác, mang lại sự phong phú cho bữa ăn.

Những trải nghiệm nổi bật không nên bỏ lỡ tại làng Túy Loan

Tham quan nhà văn hoá làng

Một điều thú vị cho những ai đến trực tiếp ngôi làng này là được tham quan, dạo bước trên những con đường làng nghề Túy Loan nhuốm màu thời gian hơn 500 năm tuổi. Bởi lẽ đây là một trong số ít làng nghề vẫn lưu giữ nguyên vẹn dấu ấn lịch sử, đậm đặc bản sắc và truyền thống văn hóa Việt. Nhà văn hóa của làng được dựng từ năm 1470 bằng tranh tre, sau đó được trùng tu bằng gạch và trang trí gốm vào khoảng hai thế kỷ trước.

Về kiến trúc, công trình mang nhiều nét tương đồng với các di tích cung đình Huế. Bên trong, Tích Thiện Đường được thiết kế theo kiểu ba gian hai mái, lợp ngói âm dương. Kết cấu gỗ được làm từ cây mít lâu năm với sắc nâu óng ả, bền đẹp theo thời gian. Mỗi đường nét chạm trổ đều do những nghệ nhân làng mộc Kim Bồng Hội An thực hiện tạo nên vẻ đẹp tinh xảo và đậm giá trị nghệ thuật.

Thăm vườn rau xanh tốt ở làng

Sau khi bạn rời khỏi không gian cổ kính của đình làng, bạn có thể tiếp tục di chuyển qua những con đường nhỏ rợp bóng tre xanh mát để đến với những vườn rau của làng nghề Túy Loan. Nơi đây từ lâu cũng được xem là vựa rau lớn của Đà Nẵng vì người dân rất kiên trì trồng trọt theo phương pháp truyền thống để giữ nguyên hương vị tự nhiên, sạch, an toàn. Như chúng ta đều biết rằng, làng Trà Quế là niềm tự hào của Hội An thì ngay tại làng nghề này lại mang đến sắc xanh dịu mát và trong lành cho mảnh đất Đà thành.

Thưởng thức ẩm thực ngay tại làng

Khi du khách đã trải nghiệm qua hàng loạt hoạt động thú vị ở làng nghề Túy Loan, chắc hẳn chiếc bụng của bạn cũng sẽ bắt đầu “lên tiếng” để yêu cầu nạp năng lượng. Đây chính là lúc thưởng thức ngay một tô mì Quảng nóng hổi với sợi mì trắng dày, vừa mềm vừa dai. Mì sẽ được chan cùng vị ngọt của tôm, béo thơm của thịt heo, săn chắc của gà và đặc biệt là cá lóc tươi rói. Tất cả hòa quyện tạo nên hương vị vừa dân dã vừa quyến rũ khiến bất cứ ai một lần nếm thử cũng nhớ mãi không quên chỉ với ngân sách dưới 50.000 đồng.

Mua đặc sản làng nghề làm quà

Trong mỗi chuyến du lịch, việc tìm mua vài món đặc sản mang về làm quà đã trở thành thói quen của nhiều du khách. Nếu bạn đã ghé đến làng bánh tráng Túy Loan thì đừng quên chọn những phần quà đặc sản nhé. Tại đây, du khách có thể chọn mua bánh tráng đã nướng sẵn thơm giòn hoặc bánh chưa nướng để tự chế biến tại nhà. Giá bán lẻ dao động từ 170.000 đến 220.000 đồng cho mỗi xấp 10 cái và nếu mua số lượng lớn, bạn sẽ được hưởng mức giá ưu đãi hơn nhiều.

Tổng hợp địa chỉ mua bánh làng nghề Túy Loan

Làng nghề bánh tráng Túy Loan

• Địa chỉ: xã Hòa Phong, huyện Hòa Vang, TP. Đà Nẵng
• Giá bán: Bánh tráng chưa nướng 170.000đ/10 cái, ã nướng 220.000đ/10 cái

Làng nghề Túy Loan là nơi lưu giữ truyền thống làm bánh tráng hơn 500 năm tuổi. Vậy nên  khi bạn mua bánh ngay tại làng, bạn sẽ nhận được sản phẩm nguyên chất nhất và có cơ hội quan sát trực tiếp quy trình tráng, phơi, nướng bánh. Tuy nhiên nếu du khách mua bánh đã nướng thì lưu ý vận chuyển cẩn thận tránh bị bể. 

Các chợ truyền thống tại Đà Nẵng

• Chợ Cồn: 90 Hùng Vương, phường Hải Châu, TP. Đà Nẵng

Chợ Cồn là một trong những khu chợ sầm uất nhất Đà Nẵng và tập trung nhiều gian hàng đặc sản. Trong đó chợ có cả bánh tráng từ làng nghề Túy Loan. Việc bạn lựa chọn mua bánh tại đây rất tiện lợi vì bạn có thể kết hợp mua thêm nhiều món đặc sản từ nhiều nơi khác. 

• Chợ Bắc Mỹ An: 25 Nguyễn Bá Lân, Bắc Mỹ An, Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng

Chợ Bắc Mỹ An là khu chợ nổi tiếng với nhiều món ăn dân dã và đặc sản miền Trung. Với vị trí nằm gần bãi biển Mỹ Khê, khu chợ này rất thuận tiện cho du khách vừa đi biển vừa ghé mua đặc sản về làm quà. Tại đây, bạn có thể dễ dàng tìm thấy bánh tráng Túy Loan trong các gian hàng đặc sản. Ngoài ra, chợ còn là thiên đường ẩm thực bình dân nên bạn có thể thưởng thức nhiều món ngon đặc trưng của Đà Nẵng. 

Các cửa hàng bán hàng đặc sản

Địa chỉ:

• Đặc sản Hương Đà tại đường 333 Hoàng Văn Thái, Hoà Khánh Nam, Liên Chiểu, Đà Nẵng

• Đặc sản Làm Quà tại 23 – 25 An Thượng 26, Bắc Mỹ Phú, Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng

• HANIGO tại 212 Trần Bạch Đằng, Bắc Mỹ Phú, Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng

• Siêu thị Thiên Phú tại NGA BA, Hoàng Sa Trương Định, Sơn Trà, Đà Nẵng

Giá bán: Tương đương hoặc cao hơn, từ 200.000đ/10 cái trở lên.

Các cửa hàng đặc sản Đà Nẵng là lựa chọn phù hợp cho du khách hoặc người muốn mua nhiều loại đặc sản trong một lần. Bánh tráng tại đây được bảo quản tốt và đóng gói đẹp mắt, rất thích hợp làm quà tặng. Giá ở đây thường cao hơn một chút so với việc mua trực tiếp ở làng nghề Túy Loan nhưng ưu điểm là bánh được bảo quản tốt, ít bị vỡ trong quá trình di chuyển.

Những địa điểm du lịch gần làng bánh tráng Túy Loan

Sau khi dạo một vòng tìm hiểu về làng nghề bánh tráng Túy Loan, bạn có thể tranh thủ khám phá thêm những điểm đến hấp dẫn lân cận. Dưới đây là vài gợi ý thú vị dành cho bạn:

• Bà Nà Hills: Bạn có thể đến tham quan Bà Nà Hills sau khi rời làng. Địa điểm này là một khu du lịch nổi tiếng với tuyến cáp treo đạt kỷ lục thế giới và khung cảnh thiên nhiên núi Chúa tuyệt đẹp. Nếu bạn xuất phát từ làng nghề Túy Loan sẽ chỉ mất khoảng 30 phút để đến được Bà Nà và tận hưởng không khí mát mẻ quanh năm và tham gia nhiều hoạt động giải trí hấp dẫn.

• Làng cổ Phong Nam: Bạn có thể ghé thăm làng cổ Phong Nam, nơi mang đến cảm giác yên bình với những ngôi nhà cổ, bóng cây đa và giếng nước xưa. Đây là một trong số ít ngôi làng ở miền Trung vẫn giữ nguyên nếp sống truyền thống của người dân.

• Địa điểm tiếp theo là Suối Hoa. Vì đây là nơi bạn có thể tận hưởng vẻ đẹp của núi rừng, hòa mình vào dòng suối Hoa mát lành, trong xanh. Không gian yên tĩnh là lựa chọn lý tưởng để bạn thư giãn và tận hưởng bầu không khí trong lành giúp chuyến đi đến làng nghề Túy Loan thêm trọn vẹn hơn.

Một số lưu ý quan trọng khi đến thăm làng nghề Túy Loan

Nếu bạn muốn chuyến ghé thăm làng nghề bánh tráng Túy Loan trở nên trọn vẹn, suôn sẻ và để lại nhiều kỷ niệm đẹp, hãy lưu ý những điều sau:

• Bạn nên sắp xếp thời gian đến vào mùa xuân, khi không khí trong lành, mát mẻ, hoa lá khoe sắc và cả làng rộn ràng trong những lễ hội truyền thống. Đây cũng là thời điểm bạn dễ bắt gặp hình ảnh người dân tất bật chuẩn bị cho các nghi thức đặc sắc.

• Bạn nên chọn trang phục gọn nhẹ, chất liệu thoáng mát, dễ vận động và kết hợp cùng giày thể thao để thoải mái dạo bước qua từng con ngõ nhỏ, khám phá mọi góc làng nghề Túy Loan mà không lo mỏi chân hay bí bách.
• Nếu bạn chọn di chuyển đến làng nghề Túy Loan bằng xe máy, đừng quên mang theo căn cước công dân, giấy phép lái xe và đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn để đảm bảo an toàn cũng như tuân thủ đúng quy định giao thông.
• Hãy chuẩn bị một khoản tiền mặt vừa đủ, bởi phần lớn các hàng quán trong làng vẫn giữ thói quen giao dịch trực tiếp. Điều này sẽ giúp bạn thuận tiện hơn khi mua bánh tráng, thưởng thức mì Quảng hay mua vài món quà mang về.

Kết luận

Vậy là bạn đã cùng Nami Stay khám phá hết những nét đặc sắc của làng nghề bánh tráng Túy Loan – một địa chỉ lưu giữ hồn quê xứ Quảng hơn nửa thiên niên kỷ. Mỗi khi rời làng nghề, điều mà bạn mang theo đâu chỉ là những chiếc bánh giòn thơm mà còn là dư âm của những câu chuyện đời thường mộc mạc, tiếng cười giòn giã của người thợ bên bếp lửa đỏ hồng và mùi hương gạo nếp lan tỏa khắp không gian. Giữa nhịp sống hối hả, nơi đây như một nốt lặng bình yên nhắc bạn trân trọng hơn giá trị của những điều giản dị đã tồn tại hơn 500 năm.